Obóz dwóch totalitaryzmów ? otwarcie nowej wystawy czasowej

15 października 2015 r. (czwartek) o godzinie 11.00 w Śląskim Centrum Wolności i Solidarności w Katowicach nastąpi otwarcie nowej wystawy czasowej, przygotowanej przez Muzeum Miasta Jaworzna, pt. Obóz dwóch totalitaryzmów. Jaworzno 1943-1956. Honorowy patronat nad wystawą objął Prezes Instytutu Pamięci Narodowej dr Łukasz Kamiński oraz Sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa dr hab. Andrzej Krzysztof Kunert. Wystawa została dofinansowana ze środków MHP w ramach programu Patriotyzm Jutra.
Wystawa przedstawia w rzetelny, kompleksowy i przystępny sposób dzieje obozu, który funkcjonował w Jaworznie w latach 1943-1956. Jaworznicki obóz to miejsce symbolicznego spotkania nazizmu i komunizmu. W 1943 r. utworzono tu filię KL Auschwitz-Birkenau: Neu-Dachs. W 1945 r. komuniści przejęli hitlerowski obóz i w oparciu o jego infrastrukturę utworzyli Centralny Obóz Pracy. Rok 1949 przyniósł likwidację obozów pracy w całym kraju, natomiast w Jaworznie rozpoczęto przebudowę COP na eksperymentalne Centralne Więzienie dla Młodocianych Więźniów Politycznych. Tragiczna historia tego miejsca kończy się w 1956 r.

Historia obozu dwóch totalitaryzmów jest jednym z głównych zainteresowań badawczych Muzeum ? mówi dyrektor Muzeum Miasta Jaworzna Przemysław Dudzik ? wiedza na jego temat nie powinna być hermetyczna i dostępna dla garstki specjalistów, ale jak najszerzej upowszechniana i popularyzowana oraz powinna wchodzić w obręb szeroko rozumianej pamięci społecznej. Dlatego Muzeum przygotowało mobilną wystawę czasową na roll-up'ach ze stanowiskiem multimedialnym, która będzie bezpłatne wypożyczana do innych muzeów, szkół i instytucji kultury w całym kraju.

Przy opisywaniu rzeczywistości obozowej zdecydowano się użyć dwóch, uzupełniających się narracji ?
? wyjaśniającej i mikrohistorii ? mówi Adrian Rams, autor scenariusza wystawy ? w przypadku narracji wyjaśniającej, aby przedstawić rzeczywistość obozową należy odwołać się do wiedzy o totalitaryzmach jako zjawisku uniwersalnym umożliwiających wyciąganie wniosków natury ogólnej. Narracja mikrohistoryczna zmierza do podobnych celów, jednak operuje na niższych poziomach rzeczywistości historycznej ? przygląda się ludzkiemu działaniu i opisuje życie codzienne. Konsekwencją tego założenia jest przedstawienie historii Obozu dwóch totalitaryzmów w dwóch perspektywach: ogólnej ? obóz w Jaworznie jako część historii funkcjonowania w Polsce systemów totalitarnych w szerokim tle porównawczym oraz szczegółowej ? tworzenia i ewolucji samego obozu w Jaworznie w dwóch okresach historycznych: 1943-1945 i 1945-1956.
W Śląskim Centrum Wolności i Solidarności wystawa będzie prezentowana do 12 listopada 2015 r. Natomiast od 16 listopada 2015 r. wystawę będzie można obejrzeć na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Mieszkańców Jaworzna chętnych do pogłębienia swojej wiedzy o Obozie dwóch totalitaryzmów zapraszamy do Muzeum Miasta Jaworzna do zwiedzania wystawy stałej poświęconej temu zagadnieniu.
Autor scenariusza: Adrian Rams
Opracowanie graficzne: Sławomir Śląski
Recenzja naukowa: prof. dr hab. Ryszard Kaczmarek
Współpraca: Wincenty ?Bogdan? Pyka